Ιστορικά στοιχεία

Ο Δήμος Κεντρικών Τζουμέρκων, βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του Νομού Άρτας, της Περιφέρειας Ηπείρου.

Στο βόρειο τμήμα υψώνεται επιβλητικά σαν πέτρινο τείχος, ο ορεινός όγκος των Τζουμέρκων. Ανατολικά, οριοθετείται από τον ποταμό Αχελώο και δυτικά από τον ποταμό Άραχθο. Ο μόνιμος πληθυσμός, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή της ΕΣΥΕ (2011) είναι 6.230 κάτοικοι.

Για πρώτη φορά κατοικείται στην εποχή του Χαλκού. Κατά την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κατέχει σημαντική θέση στο Δεσποτάτου της Ηπείρου, ενώ στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας γίνεται ο χώρος όπου γεννιέται και διαδίδεται η ιδέα της επανάστασης και της απελευθέρωσης στην Ήπειρο.

Αργότερα, στο Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, η συμμετοχή των Τζουμερκιωτών στον απελευθερωτικό αγώνα ήταν σημαντική.
Μετά το 1950 ξεκινά η περίοδος ανασύστασης και επανάκτησης της καθημερινής τους ζωής. Αναπτύσσονται οικονομικές δραστηριότητες, οι υποδομές, η κοινωνική ζωή και η λαϊκή παράδοση. Γεννάται ένας ιδιαίτερος πολιτισμός προσαρμοσμένος στο φυσικό περιβάλλον, διαμορφώνεται και εμπλουτίζεται η λαϊκή παράδοση.

Κι όλα αυτά μέχρι το 1980, όταν αρχίζει η εποχή της πληθυσμιακής παρακμής, καθώς η περιοχή δέχεται δύο μεγάλα πλήγματα: τη μετανάστευση και την αστικοποίηση. Σήμερα, στο ευρύτερο οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο της χώρας μας, η περιοχή μας βιώνει μια περίοδο οικονομικής και βαθιάς κοινωνικής κρίσης,

Κάθε εποχή έχει αφήσει το σημάδι της στο χώρο. Σήμερα έχουμε απτές αποδείξεις της μακραίωνης ιστορίας μας: μνημεία – λαϊκή τέχνη – μύθους – ήθη και έθιμα.

Από τα σημαντικότερα μνημεία της περιοχής μας είναι η Κόκκινη Εκκλησιά, που βρίσκεται στη θέση Παλαιοχώρι Βουργαρελίου, και αποτελεί το μοναδικό μνημείο της Βυζαντινής Περιόδου, στην περιοχή.

Από τα σημαντικότερα έθιμα της περιοχής είναι ο παραδοσιακός χορός καγκελάρι. Είναι το σημαντικότερο χορευτικό γεγονός της χρονιάς. Οργανώνεται μία φορά το χρόνο, στις περισσότερες περιοχές τον Δεκαπενταύγουστο και είναι χορός καθολικής συμμετοχής.

Όσον αφορά την παραγωγή, τα κυριότερα αγροτικά προϊόντα είναι: κτηνοτροφικά – γάλα – τυρί – κρέας, κάστανα – καρύδια, αρωματικά φυτά (τσάι – ρίγανη), τσίπουρο και κρασί από την ποικιλία σταφυλιών ζαμπέλα και μέλι.

Ο Δήμος Κεντρικών Τζουμέρκων, είναι μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, με μεγάλη βιοποικιλότητα οικοσυστημάτων και ειδών, περιορισμένης έντασης ανθρωπογενών δραστηριοτήτων και ποικιλομορφία τοπίων.