ΚΟΥΚΟΥΛΙΑ

Στους πρόποδες των δυτικών Τζουμέρκων βρίσκεται το χαμηλό βουνό της Τζούμας, που το σχήμα του μοιάζει μ’ αυγό. Η Τζούμα, στα ριζώματά της, φιλοξενεί δύο χωριά, τα Τζουμοχώρια. Νοτιοανατολικά της το Γραικικό και Βορειοδυτικά της τα Κουκκούλια ή Κουκκουλίστα.

Η Τ.Κ. Κουκκουλίων βρίσκεται σε υψόμετρο 700μ., και απέχει 63χλμ-γέφυρα Πλάκας και 56χλμ-γέφυρα Τζαρή από την Άρτα.

Δημογραφικά στοιχεία 2011

Τοπική Κοινότητα Κουκκουλίων

τα Κουκκούλια [ 141 ]

Δημογραφικά στοιχεία 2001

Δ.δ. Κουκκουλίων-- τα Κουκκούλια [ 315 ]

Ιστορικά στοιχεία

Μέχρι το 1927 το χωριό ονομαζόταν Κουκουλίστα και μετονομάστηκε σε Κουκκούλια, - κατά μία εκδοχή -από τους τεράστιους βράχους που βρισκόταν πάνω από το χωριό και λέγονται κουκούλες. Η μετονομασία σε Κουκούλια έγινε με το Π.Δ. 1-04-1927, ΦΕΚ Α76/1927. Το όνομά του Κουκουλίστα, όλως παραδόξως κρατήθηκε για τουλάχιστον 12 αιώνες.

Εκδοχές για την ονομασία Κουκκούλια - Κουκουλίστα

Αναφέρεται, πως σε παλαιότερες εποχές, οι κάτοικοι παράλληλα με τις γεωργικές και κτηνοτροφικές ασχολίες, είχαν σαν κύρια απασχόληση τη σηροτροφία. Έκτρεφαν μεταξοσκώληκες, από τους οποίους έπαιρναν τα «κουκούλια» και από το προϊόν αυτό, πήρε το όνομα το χωριό μας. Ως ένδειξη αυτής της θεωρίας είναι η ύπαρξη πολλών μουριών, οι οποίες αποτελούν την μοναδική τροφή του μεταξοσκώληκα.
Για το όνομα Κουκουλίστα μία εκδοχή θέλει να πήρε Σλαβική κατάληξη (-ίστα), από τους Σλάβους, διότι πιθανόν το χωριό μας Σλαβοκρατήθηκε, λίγο πριν φτάσουν οι Τούρκοι στην Ήπειρο (μεταξύ 1431 και 1449).
Μία άλλη εκδοχή η οποία έχει γραφεί σε άρθρο της εφημερίδας «ΤΑ ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ» για το όνομα Κουκουλίστα, αναφέρει: «……Τα τοπωνύμια, Κουκουλίστα, Γρετσίστα κλπ παράγονται από Ελληνικά επώνυμα, στα οποία προσθέτεται το τοπικό επίθημα -ι¬στό (πιθανώς -ίστη, σλαβικά iste). Με κανένα τρόπο δεν είναι σλαβικά, ακόμη και αν το μεσαιωνικό επίθημα -ίστα προέρχεται από το αντίστοιχο σλαβικό, το οποίο ενδεχομένως εισήλθε στην ελληνική γλώσσα. Αλλά συμβαίνει μάλλον το αντίθετο, καθ’όσο η ελληνική έχει την προτεραιότητα και αυτή συνέβαλε στην διαμόρφωση των σλαβικών γλωσσών. Έτσι το τοπικό επίθημα -ί¬στα προέρχεται μάλλον από την κατάληξη του θηλυκού -ίστη, όπως στο επίθετο: άριστος -ίστη. Και δηλώνει τον τόπο του επωνύμου ως εξής: Γρετσίστα και πιθανώς Γραιτσίστα είναι ο τόπος του Γρέτσου ή Γραικού. Τα επώνυμα αυτά είναι λαϊκά και ισχύει το γλωσσικό φαινόμενο του τσιτακισμού, όπου το (κ) μετατρέπεται εις (τα). Η Κουκουλίστα είναι ο τόπος του Κουκ(κ)ούλη….»

(Άρθρο Του Χρήστου Κ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ, Δικηγόρου. «Η ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ ΤΩΝ ΤΖΟΥΜΕΡΚΩΝ» Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «ΤΑ ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ» Φ. Απρ-Μαιος-Ιουν.2002)

Μνημεία – Μουσεία

Φυσικά Αξιοθέατα

Αξιόλογες εκκλησίες - Ι. Μονές

Ιερός Ναός Κοίμησης Θεοτόκου (1899) - Κεντρική Πλατεία
Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου - Θέση Σελίο
Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής- Θέση Παλαιοχώρι
Ιερός Ναός Αγίας Κυριακής - Θέση Γκορτσιές
Ιερός Ναός Αγίας Τριάδας - Θέση Κοκαλιάρες
Ιερός Ναός Αγίων Αναργύρων- Θέση Κωνσταντίνος

Πολιτιστικές εκδηλώσεις - Πανηγύρια

15Αυγούστου- Κοίμηση Θεοτόκου «3ήμερο παραδοσιακό πανηγύρι»
16 Αυγούστου- Καγκελάρι: Γινόταν από τους ντόπιους την περίοδο της Τουρκοκρατίας με σκοπό την μεταφορά μηνυμάτων χωρίς να γίνονται αντιληπτοί από τους Τούρκους.
Tnv Τρίτη μέρα του Πάσχα: Ημερήσιο πανηγύρι στο εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου «περιοχή Σελίο».
Tnv Παρασκευή μετά το Πάσχα: Ημερήσιο πανηγύρι στο εξωκκλήσι της Αγίας Παρασκευής «περιοχή Παλαιοχώρι».

Σύλλογοι

Πολιτιστικός Σύλλογος Απανταχού Κουκουλιωτών Άρτας

http://www.koukoulia.gr/

Μονοπάτια